Jak sprawdzić, czy ktoś wziął na mnie kredyt?

Z raportu InfoDOK wynika, że w 2020 roku w Polsce zostało powstrzymanych 7,5 tysiąca prób wyłudzeń kredytów. W samym I kwartale 2022 roku tych prób było 1915 na łączną kwotę o wartości 58 mln złotych. Jak więc nie dopuścić do tego, by ktoś korzystając z naszych danych, wziął kredyt? Jak sprawdzić, czy do tego w ogóle doszło?

Jak może dojść do wycieku danych?

Oszustowi najłatwiej wyłudzić kredyt, składając wniosek online w banku, a jeszcze ławiej, korzystając z usług firmy pożyczkowej, ponieważ tam formalności jest jeszcze mniej. Dlaczego jednak przez internet jest łatwiej? Wszystko przez to, że będąc w fizycznej placówce, oprócz wypełnienia formularza z danymi, musiałby pokazać pracownikowi dowód, a więc musiałby go posiadać. Jeśli złodziej ukradł Ci dokument – nie będzie miał z tym problemu. W takiej sytuacji jednak wiesz, że zaginął Ci dowód, więc możesz w łatwy sposób do zatrzec i wtedy złodziej nic nie zrobi z plastikiem.

Problem właśnie w tym, że najczęściej możesz nawet nie mieć pojęcia, że padłeś ofiarą wycieku danych. Pobierając pliki na swój komputer lub telefon z nie do końca sprawdzonych źródeł, możesz przez przypadek zainstalować także oprogramowanie śledzące. Wtedy dajesz hakerowi dostęp do wszystkich plików, które masz na urządzeniu, w tym być może zdjęcie swojego dowodu, jeśli takowe posiadasz.

W dodatku coraz częściej pojawiają się oszustwa metodą phishingu – złodziej podaje się za jakąś instytucje, a ty myśląc, że logujesz się na stronę banku, tak naprawdę podajesz oszustowi swoje dane na tacy.

Niestety, dowiadujesz się zazwyczaj, że doszło do wyłudzenia kredytu, dopiero wtedy, gdy bank lub instytucja pożyczkowa zacznie ścigać Cię o niespłacone raty, a na Twój adres zaczną przychodzić wezwania do zapłaty.

Dane potrzebne do wyłudzenia kredytu

Na jakie dane powinieneś najbardziej uważać i je chronić? Wypełniając wniosek kredytowy lub pożyczkowy, najczęściej musisz podać:

• imię i nazwisko,
• numer PESEL,
• serię i numer dowodu osobistego,
• datę wydania i datę ważności dokumentu tożsamości,
• adres zamieszkania,
• miejsce urodzenia,
• imiona rodziców,
• nazwisko panieńskie matki.

Jak widać, są to wszystkie dane, które można znaleźć na dowodzie. Oprócz tego bank lub firma pożyczkowa przy składaniu wniosku online, prosi o dodatkowe potwierdzenie tożsamości. Niekiedy jest to sam skan dowodu osobistego, a niekiedy również i zdjęcie twarzy. Instytucje proszą często także o przesłanie przelewu weryfikacyjnego ze swojego konta bankowego na wskazany rachunek. W ten sposób mogą zobaczyć, czy dane widniejące w banku zgadzają się z tymi podanymi w formularzu.

Jak sprawdzić czy ktoś wziął na mnie kredyt? Biuro Informacji Kredytowej

Jak wspomnieliśmy wcześniej, czasami trudno jest się zorientować, że padliśmy ofiarą oszustwa, a nasze dane wyciekły. Czasami, gdy już przychodzi do nas wezwanie do zapłaty, jest już za późno, a odkręcenie tego niekiedy staje się niemożliwie. Istnieją jednak bazy, które gromadzą dane dotyczące zaciągniętych zobowiązań, jak na przykład BIK, czyli Biuro Informacji Kredytowej.

Rejestrując się w Biurze Informacji Kredytowej możesz raz na pół roku wygenerować raport, dzięki któremu dowiesz się, czy ktoś nie próbował wziąć na Ciebie kredytu. Jeśli chciałbyś uzyskać pełniejszy raport i więcej informacji, niestety będziesz musiał dodatkowo zapłacić. W dodatku BIK oferuje możliwość zakupu pakietu, w którym zawierają się również Alery BIK. Ich funkcją jest informowanie Cię za każdym razem, gdy ktoś będzie chciał wziąć na Ciebie kredyt. Możesz wtedy zareagować od razu i ukrócić te działania.

Zdarza się jednak, że mniejsze instytucje pożyczkowe nie współpracują z BIK-iem. Na pomoc przyjdzie Ci wtedy inny krajowy rejestr długów i inne bazy danych. Możesz skorzystać na przykład z KRD, Info Monitor czy ERIF.

Jak ochronić się przed wyłudzeniem kredytu?

Należy być ostrożnym i pilnować się w internecie, a także dbać o bezpieczeństwo swojego fizycznego dowodu. By uniknąć nieprzyjemnych sytuacji powinieneś w szczególności zwrócić uwagę na poniższej wymienione rzeczy.

• Chroń swoje dane, szczególnie te znajdujące się na dowodzie osobistym.
• Uważaj, gdzie je podajesz i zawsze upewniaj się, że jesteś na stronie banku, a nie na jej podróbce.
• Nie pokazuj dowodu osobom trzecim, szczególnie do tego nieuprawnionym.
• Nie pobieraj plików z nieznanych źródeł, ponieważ mogą zawierać oprogramowanie szpiegujące.
• Nie trzymaj w telefonie ani na komputerze zdjęć swojego dowodu osobistego.
• Gdy zdasz sobie sprawę, że Twój dowód osobisty zaginął, zastrzeż go w „Systemie Dokumenty Zastrzeżone” (może to wykonać za ciebie Twój urząd gminy lub bank).
• Wykup Alerty BIK, by informowały Cię, gdy ktoś będzie próbował wziąć kredyt na Twoje dane.

Co w sytuacji, gdy okazało się, że Twoje dane wyciekły, a ktoś wziął na Ciebie kredyt?

Z jakiegoś powodu Twoje dane wyciekły, dowiedziałeś się o tym, dopiero wtedy, gdy przyszło Ci wezwanie do zapłaty, więc pozostaje pytanie: jak udowodnić wyłudzenie kredytu? Pierwsze, co powinieneś zrobić, to zastrzec dowód osobisty i zgłosić sprawę na policję. W dalszej kolejności, posiadając świstek papieru, informujący, że organy ściagania zajęły się sprawą, udaj się do banku, w którym wzięto na Ciebie zobowiązanie i poinformuj ich o sprawie.

Kolejne kroki będą zależeć od tego, czy możesz udowodnić, że to nie ty wziąłeś kredyt. Być może oszust wpisał nieprawidłowe miejsce zamieszkania, podał błędne miejsce pracy, albo pomylił imiona Twoich rodziców. Wszystko to, będzie pomocne, by odkręcić sprawę. Czasami postępowanie kończy się w sądzie, jednak pamiętaj, że to nie ty ponosisz winę za to, co się stało. Zawsze będzie to wina oszusta, który posługiwał się Twoim dokumentem tożsamości w celu wyrządzenia szkody majątkowej lub osobistej, co według kodeksu karnego podlega do 3 lat pozbawienia wolności.